जाणून घ्या FIR नोंदवताना किंवा FIR अर्ज लिहिताना काय लक्षात ठेवावे.

नमस्कार मित्रांनो,

आजच्या लेखात आपण बघणार आहोत “एफआयआर नोंदवताना किंवा एफआयआर नोंदवण्यासाठी लिहिलेल्या अर्जात काय लिहावे आणि कोणत्या बाबींकडे लक्ष द्यावे.”

चोरी, दरोडा, खून, अपहरण, धमकावणे, छेडछाड, बलात्कार यांसारखे गंभीर गुन्हे कोणत्याही व्यक्तीसोबत घडले की, पीडितेने प्रथमोपचार करून त्या एफआयआर दाखल करावी. ही एफआयआर पीडित स्वतः किंवा तिच्या कुटुंबातील सदस्य, नातेवाईक किंवा मित्रांद्वारे देखील दाखल केली जाऊ शकते.

पीडित व्यक्तीने गुन्हेगाराला शिक्षा देण्यासाठी आणि पीडिताला न्याय मिळण्यासाठी एफआयआर दाखल करणे ही पहीली पायरी आहे. एफआयआर नोंदवण्यासाठी घटनेची माहिती लिखित स्वरूपात किंवा तोंडी स्वरूपात देऊ शकतो. गुन्हेगारी घटनेची नोंद होताच एफआयआर नोंदवणे आणि तक्रारदाराला अहवालाची प्रत मोफत देणे हे पोलिस स्टेशन प्रमुखांचे कर्तव्य आहे.

FIR नोंदवताना किंवा FIR अर्ज लिहिताना काय लक्षात ठेवावे ते जाणून घ्या.

गुन्हेगाराला शिक्षा होण्यासाठी, पहिली पायरी म्हणजे एफआयआर नोंदवणे – तर लिहिताना काय, कसे लिहावे किंवा काय बोलावे, सविस्तर जाणून घ्या.

1. पोलीस ठाण्याचे नाव,
2. अहवालाचा विषय,
3. तक्रारदाराचे नाव,
4. घटना घडवून आणणाऱ्यांची नावे,
5. घटनेची सूचना,
6. वेळ,
7. स्थान,
8. गुन्ह्याचे स्वरूप,
9. जखमांचे स्वरूप,
10. शस्त्राचा प्रकार.

वरील बाबींमध्ये काय लिहावे हे तपशिलवार जाणून घेऊ.

1. स्टेशनचे नाव.

कोणत्याही गुन्ह्याच्या संदर्भात लेखी माहिती दिली जात असल्यास, तक्रारदाराने जवळच्या पोलीस ठाण्याचे नाव लिहावे लागेल.

तक्रारदाराला जवळच्या पोलीस ठाण्याचे नाव माहीत नसेल किंवा लेखी माहिती देऊ शकत नसेल, तर तो पोलीस ठाण्यात जाऊन तेथील स्थानक अध्यक्षांना गुन्ह्याची माहिती तोंडी देऊन एफआयआर नोंदवू शकतो.

2. अहवालाचा विषय.

अहवालाचा विषय म्हणजे गुन्ह्याचा विषय ज्याच्या संदर्भात लेखी माहिती दिली जात आहे. म्हणजेच तक्रारदाराकडून कोणत्या गुन्ह्यासाठी तक्रार केली जात आहे. जसं की :-

1. चोरी,
2. दरोडा,
3. मारहाण,
4. हत्या,
5. अपहरण,
6. बलात्कार,
7. धमकी,

इतर गुन्हेगारी कृत्ये.

3. तक्रारदाराचे नाव.

एफआयआर नोंदणीसाठी अर्जामध्ये तक्रारदाराचे नाव स्पष्टपणे आणि योग्यरित्या लिहिलेले असावे. येथे तक्रारदाराचा अर्थ पीडित व्यक्तीचे नाव आहे, जो कदाचित काही गुन्हेगारी घटनेचा बळी असेल. CrPC च्या कलम 154 अंतर्गत, तक्रारदार स्वतः किंवा त्याचे कुटुंब, नातेवाईक किंवा मित्र पीडित व्यक्ती असू शकतात. परंतु हे फार क्वचितच दिसून येते, एफआयआर नोंदवण्यासाठी दिलेल्या बहुतांश अर्जांमध्ये तक्रारदाराच्या नावाऐवजी पीडितेचे नाव असते.

4. घटना घडवून आणणाऱ्या व्यक्तीचे नाव.

FIR दाखल करण्याचा मुख्य उद्देश फक्त गुन्हा करणाऱ्यांना कोर्टाकडून शिक्षा व्हावी हा आहे. गुन्हेगारी प्रकरणांमध्ये एफआयआर महत्त्वाची भूमिका बजावते. एफआयआर नोंदवण्यासाठी अर्जात कोणत्याही गुन्ह्यात सहभागी असलेल्या, गुन्हा केलेल्या किंवा गुन्ह्यात गुंतलेल्या व्यक्तीचे किंवा व्यक्तींचे नाव लिहिणे आवश्यक आहे. कारण तुम्ही जी माहिती FIR अर्जात लिहिता किंवा बोलता, तीच FIR अहवालात लिहिली जाते. या अहवालाच्या आधारे लोकांना अटक केली जाते.

5. घटनेची सूचना-

घटनेची माहिती म्हणजे एखाद्या विशिष्ट गुन्ह्याबद्दलची सर्व माहिती, जी गुन्ह्याच्या घटनेशी संबंधित आहे.

चोरी, दरोडा, अपहरण, खून इत्यादी गुन्हा घडला ते कसे कळाले? घटनेची माहिती म्हणजे गुन्हा घडल्याची माहिती. या माहितीच्या आधारे गुन्हा करणाऱ्यांविरुद्ध एफआयआरमध्ये कलमे नमूद करण्यात येतात.

हे देखील वाचा- वाहन विक्री करताना RC (वाहन नोंदणी प्रमाणपत्र) हस्तांतरित करणे आवश्यक आहे का?

6. वेळ आणि दिवस.

एफआयआर नोंदवताना, गुन्हा घडण्याची वेळ आणि दिवस नमूद करणे अत्यंत आवश्यक आहे. पीडितेला न्याय मिळवून देण्यासाठी वेळ आणि दिवसाची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची असते.

7. स्थान.

एफआयआर नोंदवताना घटना कोणत्या ठिकाणी घडली? हे स्पष्टपणे नमूद केले पाहिजे. घटना घडण्याचे ठिकाण म्हणजे गुन्हा कुठे घडला, जसे की :-

1. रस्ता,
2. घर,
3. रस्ता,
4. कॉलेज,
5. शाळा,
6. कार्यालय,
7. बँक,
8. कंपनी,
9. कंपनी,
10. कारखाना,
11. बाजार,
12. उद्यान,

इतर स्थान.

8. गुन्ह्याचे स्वरूप.

एफआयआर नोंदवताना गुन्ह्याचे स्वरूप नमूद करणे आवश्यक आहे. ज्याद्वारे पोलिसांना गुन्ह्याची माहिती मिळते, गुन्हा कोणता होता. गुन्ह्याच्या स्वरूपावरून, गुन्ह्याच्या प्रकाराचा अर्थ काय होता जसे की:-

1. चोरी,
2. दरोडा,
3. दरोडा,
4. अपहरण,
5. हत्या,
6. धमकी,
7. हल्ला,
8. मारहाण,
9. बलात्कार,

इतर दखलपात्र आणि अदखलपात्र गुन्हे.

9. जखमांचे प्रकार.

एफआयआर नोंदवताना पीडितेच्या दुखापतींचा उल्लेख करणे अत्यंत आवश्यक आहे. दुखापत किरकोळ असो वा गंभीर, त्या आधारे वैद्यकीय आहे आणि गुन्हा करणाऱ्या व्यक्तीवर या कलमांच्या आधारे शिक्षेची तरतूद आहे.

जखम जसे की:

1. चीरा दुखापत,
2. स्क्रॅच इजा,
3. छिद्रित जखम,
4. शरीराच्या कोणत्याही भागावर जखमा
5. शरीराच्या कोणत्याही भागात हाड मोडणे,
6. गोळी दुखापत,

इतर जखम.

10. शस्त्राचा प्रकार.

कोणत्याही घटनेत शस्त्र वापरले गेले असेल, तर एफआयआर नोंदवताना शस्त्राचा प्रकार नमूद करणे अत्यंत आवश्यक आहे.