भारतीय राज्यघटना खूप विशाल असली तरी, असे अनेक कायदे आणि कायदे आहेत जे सर्वसामान्यांसाठी जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. अनेक वेळा केवळ योग्य कायद्याची माहिती नसल्याने अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. हे काही सामान्य नियम आहेत जे प्रत्येक भारतीयाला उपयोगी पडू शकतात…
गॅस सिलेंडरवर 40 लाखांचा विमा…
खूप कमी लोकांना हे माहित आहे की गॅस सिलेंडरचा स्फोट झाल्यावर पेट्रोलियम कंपनी स्वतः विमा काढते. सिलेंडरचा स्फोट झाल्यास जखमींना प्रत्येकी 10 लाख रुपयांपर्यंत, मोठे नुकसान झाल्यास 40 लाख रुपयांपर्यंत आणि मृत्यू झाल्यास 50 लाख रुपयांपर्यंत नुकसान होऊ शकते.
स्त्रीधन…
लग्नाच्या वेळी वधूला जे काही दागिने, पैसे वगैरे दिले जातात.. मग ते मुलाच्या बाजूचे असोत किंवा मुलीच्या बाजूचे असो, त्याला स्त्रीधन म्हणतात आणि कायदेशीरदृष्ट्या तो फक्त मुलीचा हक्क आहे. जर काही कारणास्तव वधू सासरचे घर सोडत असेल तर ती अधिकृतपणे तिचे स्त्रीधन घेऊ शकते.
वाहतूक पोलीस गाडीची चावी घेऊ शकत नाही…
काही कारणास्तव एखादा ट्रॅफिक माणूस थांबला तर तो गाडीची चावी काढू शकत नाही. हे कायदेशीरदृष्ट्या चुकीचे आहे.
लग्न न करताही जोडपे हॉटेलमध्ये रूम घेऊ शकतात….
हॉटेल असोसिएशन ऑफ इंडिया (HAI), जे देशभरातील 280 हून अधिक हॉटेल्सवर देखरेख करते, म्हणते की असा कोणताही नियम नाही की जो जोडप्याला हॉटेलमध्ये खोली घेण्यापासून रोखू शकेल. जर एखाद्या जोडप्याचे लग्न झाले नसेल आणि त्यांना हॉटेलमध्ये रूम घ्यायची असेल तर ते घेऊ शकतात.
विवाहित व्यक्ती दोन मुले किंवा दोन मुली दत्तक घेऊ शकत नाही…
एकटा माणूस मुलगी दत्तक घेऊ शकत नाही, असा हा अजब नियम आहे. त्याचप्रमाणे कोणतेही विवाहित जोडपे समलिंगी मूल म्हणजे दोन मुले किंवा दोन मुली दत्तक घेऊ शकत नाही असाही नियम आहे.
पोलीस अधिकाऱ्याला जेल…
2007 मध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने आदेश दिला होता की, एखाद्या पोलीस अधिकाऱ्याने तक्रार नोंदवण्यास नकार दिल्यास त्याच्याविरुद्ध तक्रार दाखल करता येईल. दोषी आढळल्यास त्याला 6 महिने ते 2 वर्षांची शिक्षा होऊ शकते.
24 तासांपेक्षा जास्त काळ अटक होणार नाही…
जर एखाद्याला पोलिसांनी अटक केली, तर त्याला २४ तासांपूर्वी न्यायाधीशांसमोर हजर करावे लागेल, असे कायदा सांगतो. असा नियम कलम 22) 1 आणि 22 (2) मध्ये लिहिला आहे. तसेच, आपल्याला का अटक केली जात आहे, याचे भान प्रत्येक व्यक्तीला असायला हवे. जर एखाद्या महिलेला अटक केली जात असेल तर तिला संध्याकाळी 6 ते 6 दरम्यान अटक करता येणार नाही.
पीडीए बेकायदेशीर नाही..
सार्वजनिक स्नेहाचे प्रदर्शन म्हणजेच PDA बेकायदेशीर नाही. IPC च्या कलम 294 नुसार गुडबाय किस, मिठी मारणे, हात पकडणे किंवा सार्वजनिक ठिकाणी चालणे हा गुन्हा नाही. त्याला अशोभनीय म्हणता येणार नाही. तसेच त्यासाठी कोणाला शिक्षाही होऊ शकत नाही. जर कोणी गरजेपेक्षा जास्त असभ्य कृत्य करत असेल तरच त्याला शिक्षा होईल.
९. लिव्ह इन रिलेशनशिप…
लिव्ह इन रिलेशनशिप हे देखील भारतात चुकीचे नाही आणि ते बेकायदेशीर देखील मानले जात नाही. कायद्यानुसार जर लिव्ह-इन पार्टनरही घरगुती हिंसाचाराचा गुन्हा दाखल करू शकतो. याशिवाय जर मुलाचा जन्म लिव्ह-इन पार्टनरसोबत झाला असेल तर त्याचा पालकांच्या संपत्तीवर हक्क आहे.
विवाहपूर्व लैंगिक संबंध…
विवाहपूर्व लैंगिक संबंध भारतात बेकायदेशीर नाही. केवळ मद्रास उच्च न्यायालयाने आपल्या एका निर्णयात म्हटले आहे की, जे जोडपे विवाहपूर्व लैंगिक संबंध स्वतःच्या इच्छेने करतात, त्यांना पती-पत्नी म्हटले जाईल. इतर राज्यांमध्ये असा कोणताही निर्णय न्यायालयाने दिलेला नाही.
कमाल किरकोळ किंमत…
जर एखादी वस्तू तुम्हाला महाग वाटत असेल तर एमआरपीवरही बोलणी करता येतील. जरी, कोणीही असे करताना दिसले नाही, परंतु असे होऊ शकते… ते कायदेशीर आहे.
